Gurmukhi
Gurmukhi is a Unicode block containing characters for the Punjabi language, as it is written in India. In its original incarnation, the code points U+0A02..U+0A4C were a direct copy of the Gurmukhi characters A2-EC from the 1988 ISCII standard. The Devanagari 0900–097F , Bengalski 0980–09FF , Gujarati 0A80–0AFF , Orija 0B00–0B7F , Tamil 0B80–0BFF , Telugu 0C00–0C7F , Kannada 0C80–0CFF , and Malajalam 0D00–0D7F blocks were similarly all based on their ISCII encodings.
Gurmukhi is the most common script used for writing the Punjabi language in India. An abugida derived from the Laṇḍā script and ultimately descended from Brahmi, Gurmukhi was standardised by the second Sikh guru, Guru Angad, in the 16th century. The whole of the Guru Granth Sahib's 1430 pages are written in this script. The name Gurmukhi is derived from the Old Punjabi term „gurumukhī”, meaning „from the mouth of the Guru”.
Modern Gurmukhi has thirty-eight consonants (vianjan), nine vowel symbols (lāga mātrā), two symbols for nasal sounds (bindī and ṭippī), and one symbol which duplicates the sound of any consonant (addak). In addition, four conjuncts are used: three subjoined forms of the consonants Rara, Haha and Vava, and one half-form of Yayya. Use of the conjunct forms of Vava and Yayya is increasingly scarce in modern contexts.
Gurmukhi is primarily used in the Punjab state of India where it is the sole official script for all official and judicial purposes. The script is also widely used in the Indian states of Haryana, Himachal Pradesh, Jammu and the national capital of Delhi, with Punjabi being one of the official languages in these states. Gurmukhi has been adapted to write other languages, such as Braj Bhasha, Khariboli (and other Hindustani dialects), Sanskrit and Sindhi.
Właściwości
| Zakres | 0A00–0A7F |
| Znaki | 128 |
Inne znaki
Niezależne samogłoski
-
ਅ0A05Gurmukhi List A
-
ਆ0A06Gurmukhi Litera Aa
-
ਇ0A07Gurmukhi List I
-
ਈ0A08Gurmukhi litera Ii
-
ਉ0A09Gurmukhi Litera U
-
ਊ0A0AGurmukhi litera Uu
-
0A0BNiezdefiniowany
-
0A0CNiezdefiniowany
-
0A0DNiezdefiniowany
-
0A0ENiezdefiniowany
-
ਏ0A0FGurmukhi List Ee
-
ਐ0A10Gurmukhi litera Ai
-
0A11Niezdefiniowany
-
0A12Niezdefiniowany
-
ਓ0A13Gurmukhi litera Oo
-
ਔ0A14Gurmukhi litera Au
Spółgłoski
-
ਕ0A15Gurmukhi Litera Ka
-
ਖ0A16Gurmukhi litera Kha
-
ਗ0A17Gurmukhi litera Ga
-
ਘ0A18Gurmukhi List Gha
-
ਙ0A19Gurmukhi litera Nga
-
ਚ0A1AGurmukhi litera Ca
-
ਛ0A1BGurmukhi litera Cha
-
ਜ0A1CGurmukhi litera Ja
-
ਝ0A1DGurmukhi litera Jha
-
ਞ0A1EGurmukhi litera Nya
-
ਟ0A1FGurmukhi List Tta
-
ਠ0A20Gurmukhi List Ttha
-
ਡ0A21Gurmukhi litera Dda
-
ਢ0A22Gurmukhi Litera Ddha
-
ਣ0A23Gurmukhi List Nna
-
ਤ0A24Gurmukhi litera Ta
-
ਥ0A25Gurmukhi List Tha
-
ਦ0A26Gurmukhi litera Da
-
ਧ0A27Gurmukhi litera Dha
-
ਨ0A28Gurmukhi litera Na
-
0A29Niezdefiniowany
-
ਪ0A2AGurmukhi litera Pa
-
ਫ0A2BGurmukhi litera Pha
-
ਬ0A2CGurmukhi litera Ba
-
ਭ0A2DGurmukhi List Bha
-
-
ਮ0A2EGurmukhi litera Ma
-
ਯ0A2FGurmukhi litera Ya
-
ਰ0A30Gurmukhi litera Ra
-
0A31Niezdefiniowany
-
ਲ0A32Gurmukhi litera La
-
ਲ਼0A33Gurmukhi Litera Lla
-
0A34Niezdefiniowany
-
ਵ0A35Gurmukhi litera Va
-
ਸ਼0A36Gurmukhi litera Sha
-
0A37Niezdefiniowany
-
ਸ0A38Gurmukhi litera Sa
-
ਹ0A39Gurmukhi litera Ha
Inne znaki
Oznaki spółgłosek zależnych
-
ਾ0A3EGurmukhi samogłoska znak Aa
-
ਿ0A3FGurmukhi samogłoska znak I
-
ੀ0A40Gurmukhi samogłoska znak Ii
-
ੁ0A41Znak samogłoski Gurmukhi U
-
ੂ0A42Gurmukhi samogłoska znak Uu
-
0A43Niezdefiniowany
-
0A44Niezdefiniowany
-
0A45Niezdefiniowany
-
0A46Niezdefiniowany
-
ੇ0A47Znak samogłoski Gurmukhi Ee
-
ੈ0A48Gurmukhi samogłoska znak Ai
-
0A49Niezdefiniowany
-
0A4ANiezdefiniowany
-
ੋ0A4BGurmukhi samogłoska znak Oo
-
ੌ0A4CGurmukhi samogłoska znak Au
-
Wiram
Znak
-
0A52Niezdefiniowany
-
0A53Niezdefiniowany
-
0A54Niezdefiniowany
-
0A55Niezdefiniowany
-
0A56Niezdefiniowany
-
0A57Niezdefiniowany
-
0A58Niezdefiniowany
Dodatkowe spółgłosek
-
ਖ਼0A59Gurmukhi litera Khha
-
ਗ਼0A5AGurmukhi litera Ghha
-
ਜ਼0A5BGurmukhi List Za
-
ੜ0A5CGurmukhi List Rra
-
0A5DNiezdefiniowany
-
ਫ਼0A5EGurmukhi Litera Fa
-
0A5FNiezdefiniowany
-
0A60Niezdefiniowany
-
0A61Niezdefiniowany
-
0A62Niezdefiniowany
-
0A63Niezdefiniowany
Miejsca zarezerwowane
Ryciny
-
੦0A66Gurmukhi számjegy nulla
-
੧0A67Gurmukhi számjegy egy
-
੨0A68Gurmukhi számjegy kettő
-
੩0A69Gurmukhi számjegy három
-
੪0A6AGurmukhi számjegy négy
-
੫0A6BGurmukhi számjegy öt
-
੬0A6CGurmukhi számjegy hat
-
੭0A6DGurmukhi számjegy hét
-
੮0A6EGurmukhi számjegy nyolc
-
੯0A6FGurmukhi számjegy kilenc